De afgelopen weken is Leon Loonen namens de dorpsraad druk bezig geweest met een analyse van Oirlo. Hij heeft hiervoor verschillende openbare data geraadpleegd en is met diverse inwoners en verenigingen in gesprek gegaan. De komende weken zal hij de uitkomsten hiervan publiceren. Er zal gekeken worden naar de huidige status en de (verwachte) toekomstige ontwikkeling.
Deel 1: Ontwikkeling van de bevolking van Oirlo (scroll verder naar beneden)
Deel 2: Oirlo in de leefbarometer
Deel 2: Oirlo in de leefbarometer
De Leefbaarometer is een landelijk instrument dat door de overheid wordt gebruikt om de leefbaarheid in buurten, dorpen en wijken in Nederland te meten en te vergelijken. Het model brengt op een systematische manier in kaart hoe prettig, veilig en aantrekkelijk een gebied is om in te wonen.
De Leefbaarometer combineert hiervoor een groot aantal statistische gegevens, variërend van de kwaliteit van woningen tot de beschikbaarheid van voorzieningen en de veiligheid in de omgeving. Deze gegevens worden samengevat in vijf hoofddimensies:
- Fysieke omgeving – zoals luchtkwaliteit, groen, infrastructuur en milieufactoren.
- Woningvoorraad – de kwaliteit, diversiteit en aantrekkelijkheid van woningen.
- Voorzieningen – bereikbaarheid van winkels, zorg, onderwijs, vervoer en ontmoetingsplekken.
- Sociale samenhang – de mate van verbondenheid, gemeenschapsgevoel en stabiliteit in de bevolking.
- Overlast en onveiligheid – onder meer criminaliteit, verkeersoverlast en sociale onveiligheid.
Op basis van deze dimensies berekent de Leefbaarometer een totaalscore, die laat zien hoe een dorp of wijk zich verhoudt tot het landelijke gemiddelde. De meting wordt regelmatig geactualiseerd, waardoor ook trends zichtbaar worden: stijgende leefbaarheid, stabiliteit of een dalende lijn.
Oirlo in ontwikkeling
De Leefbaarometer biedt een gedetailleerd beeld van hoe dorpen en wijken zich verhouden tot het landelijke gemiddelde. De grafieken laten zien dat Oirlo in 2022 enkele duidelijke afwijkingen kent per dimensie én dat de totaalscore de afgelopen jaren een neerwaartse trend laat zien.
1. Afwijking per dimensie (2022)
Uit de eerste grafiek blijkt dat de verschillende onderliggende dimensies elk een eigen bijdrage leveren aan de totale leefbaarheid. Voor Oirlo valt vooral het volgende op:
Woningvoorraad – lichte positieve bijdrage (+0,04)
De kwaliteit, diversiteit en staat van de woningen in Oirlo scoren net iets boven het landelijke gemiddelde. Dit suggereert dat de woningvoorraad in de basis op orde is, al blijft het een uitdaging om voldoende nieuwbouw en diversiteit te behouden voor toekomstige generaties.
Voorzieningen – forse negatieve bijdrage (–0,17)
Hier ligt de duidelijkste min. Oirlo heeft beperkte lokale voorzieningen, waardoor inwoners vaak zijn aangewezen op omliggende dorpen. De categorie omvat onder meer vervoer, winkels, onderwijs, zorg, horeca en sport. Vooral voor jongeren, ouderen en gezinnen weegt dit zwaar mee in de ervaren leefbaarheid.
Sociale samenhang – positieve bijdrage (+0,07)
Opmerkelijk genoeg scoort Oirlo hoog op sociale samenhang. Het dorp profiteert zichtbaar van sterke verbindingen tussen inwoners, verenigingsleven en sociale netwerken. Dit is een factor die veel dorpen in de regio kenmerkt en Oirlo een stevig sociaal fundament geeft.
Overlast & onveiligheid – duidelijke positieve bijdrage (+0,09)
Oirlo behoort tot een rustige en veilige omgeving, wat een duidelijke pluspunt is ten opzichte van het landelijke gemiddelde. Overlast, criminaliteit en veiligheidsproblemen zijn relatief beperkt aanwezig.
Fysieke omgeving – lichte negatieve bijdrage (–0,07)
Hoewel Oirlo in een landelijke omgeving ligt, drukken aspecten zoals infrastructuur, hittestress of beperkte nabijheid van bepaalde landschapsvariatie licht op de score. De afwijking is bescheiden, maar zichtbaar.
2. Afwijking van de totaalscore (2018–2022)
De tweede grafiek laat de ontwikkeling zien van de totale leefbaarheidsscore over vier jaar:
- 2018: +0,03
Oirlo scoorde boven het landelijke gemiddelde. - 2020: –0,00
De score zakte terug naar ongeveer het landelijke gemiddelde. - 2022: –0,04
Voor het eerst komt Oirlo duidelijk onder het landelijk gemiddelde uit.
Interpretatie van deze trend
De grafiek maakt duidelijk dat Oirlo tussen 2018 en 2022 te maken heeft met een geleidelijke daling van de leefbaarheidsscore. Vooral de verslechterende relative score op het gebied van voorzieningen lijkt deze neerwaartse beweging te verklaren. Ondanks dat sociale samenhang en veiligheid belangrijke pluspunten blijven, zijn deze niet voldoende om de daling op andere dimensies te compenseren.
Deel 1: Ontwikkeling van de bevolking van Oirlo
Voordat ik begin met deel 1, is het goed om de disclaimer te geven dat de ontwikkeling gebaseerd is op het huidige Oirlo. Grootschalige woningbouw zou deze cijfers significant kunnen aanpassen. Op dit moment worden alleen feiten gepresenteerd, eventuele opvolging wordt in een later stadium besproken.
Op dit moment heeft Oirlo 1230 inwoners. Dit loopt voor op de prognose die in 2020 is gemaakt. De komende jaren zal het aantal inwoners licht oplopen, waarna de groei rond 2034 zou stagneren.
De verschillende huishoudensamenstellingen zijn redelijk in balans. Er zijn 195 meerpersoonshuishoudens zonder kinderen, 180 eenpersoonshuishoudens en 180 meerpersoonshuishoudens met kinderen. Dit betekent dat meer dan 2/3e van de huishoudens in Oirlo geen kinderen heeft. In de toekomst zal het aantal eenpersoonshuishoudens doorzetten, dit komt bijna volledig voor rekening van ouderen. CBS, 2024
Als gekeken wordt naar de verwachte toekomstige ontwikkeling zullen de leeftijdsgroepen in 2040 meer in balans zullen komen. Met name het aantal ouderen zal stijgen. Dit is in de groep 75+’ers het extreemst. Deze groep zal bijna verdubbelen ten opzichte van 2020. Het aantal jongvolwassenen zal een stuk kleiner worden. Bijna 100 jongvolwassenen zullen er minder zijn. Echter, deze groep verplaatst naar de groep van 30 tot 45 jaar. In de prognose blijft de groep 0 tot 15 jaar stabiel. De groep van 60 tot 75 jaar kent een kleine stijging.
Tot zover deel 1.